Nieuwe regelgeving zoals DORA en BCBS 239 dwingt organisaties om hun databeheer fundamenteel te herzien. Wie dit goed aanpakt, behaalt naast naleving ook betere inzichten, slimmere processen en sterkere besluitvorming. In dit tweede deel van onze blogreeks over data en compliance laten we zien hoe digitale weerbaarheid en transparantie kunnen uitgroeien tot strategisch voordeel.

DORA richt zich op de digitale weerbaarheid van financiële instellingen en kritieke ICT-dienstverleners. Organisaties moeten kunnen aantonen dat ze cyberdreigingen, systeemstoringen en datalekken effectief kunnen beheersen. BCBS 239 legt juist nadruk op de kwaliteit van risico- en rapportagedata. Financiële instellingen moeten beschikken over actuele, volledige en nauwkeurige data, tot op het niveau van individuele data-attributen. Deze eisen sluiten naadloos aan op het PERDARR-principe (Principles for Effective Risk Data Aggregation and Risk Reporting).

Data lineage

Een kernbegrip in moderne compliance is data lineage: het kunnen herleiden van data vanaf de bron, via bewerkingen, tot aan het eindgebruik. Organisaties moeten exact kunnen laten zien waar cijfers vandaan komen, hoe ze tot stand zijn gekomen en of ze volledig en betrouwbaar zijn. Data lineage werkt daarbij twee kanten op. Enerzijds moet duidelijk zijn waar de data oorspronkelijk vandaan komt, inclusief de bijbehorende definities en vereisten, en welke transformaties onderweg hebben plaatsgevonden, zoals filters of bewerkingen.

Anderzijds is het minstens zo belangrijk om inzichtelijk te maken waar data na vastlegging terechtkomt en waarvoor deze wordt gebruikt. Moderne tooling maakt het mogelijk om bijvoorbeeld vanuit een rapport (zoals FINREP) terug te klikken naar de bron, maar ook om vanuit een bron te volgen in welke rapportages of toepassingen het is verwerkt. Dat biedt niet alleen transparantie, maar ondersteunt ook bij impactanalyses van wijzigingen, zoals de invoering van een nieuw systeem of een aangepaste rapportagestructuur.

Risicobeheersing en monitoring

Digitale weerbaarheid is onlosmakelijk verbonden met risicobeheersing. DORA verplicht organisaties tot actieve risico-identificatie, continue monitoring en regelmatige stresstests. Dat vereist niet alleen goede tooling, maar ook processen en verantwoordelijkheden die zijn afgestemd op de actuele realiteit. Met continue monitoring van datakwaliteit, toegang en verwerkingsprocessen kunnen afwijkingen vroegtijdig worden opgespoord en aangepakt. Dit verhoogt de wendbaarheid en versterkt de betrouwbaarheid van je organisatie.

AI als compliance-assistent

AI kan waardevolle ondersteuning bieden in datamanagement. AI-modellen kunnen namelijk helpen bij het opschonen van data, het detecteren van inconsistenties en het herkennen van risico’s of fraudepatronen. AI kan ook heel waardevol zijn bij het vervangen van de data-entry uit bijvoorbeeld ongestructureerde data. Zo maak je data-invoer compliant en maak je AI een krachtig instrument voor preventieve compliance. Tegelijkertijd geldt: wie AI inzet, moet kunnen uitleggen hoe die beslissingen tot stand komen. Transparantie en uitlegbaarheid van AI zijn essentieel om ook hier te voldoen aan wet- en regelgeving.

Compliance gaat dus steeds minder over naleving achteraf en steeds meer over aantoonbare beheersing in realtime. Voor organisaties vraagt dat om een transparant, consistent en weerbaar datalandschap. Wie dat goed organiseert, creëert niet alleen een buffer tegen risico’s, maar ook een strategisch voordeel: betere besluitvorming, efficiëntere processen en sterker vertrouwen van klanten en toezichthouders.

Het team van Pragmaat heeft ervaring met het begeleiden van organisaties richting compliance. Benieuwd wat we hierin kunnen betekenen voor jouw organisatie? Neem eens contact op met ons team.